دکتر سید مجتبی خیام نکویی در بیست و ششم بهمن ماه سال 1340 در محله دربکوشک اصفهان در خانواده ای مذهبی به دنیا آمد. وی پس از طی نمودن تحصیلات ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان در سال 1358 در رشته کشاورزی در دانشگاه پذیرفته شد. پس از انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاه ها وارد کمیته امداد امام خمینی اصفهان گردید و مشغول فعالیتهای فرهنگی و امدادی برای خانواده های محروم تحت پوشش شد. با توجه به فرمان حضرت امام خمینی (ره) مبنی بر تشکیل نهاد انقلابی جهاد سازندگی وارد جهاد سازندگی خراسان جنوبی (بیرجند) گردید و به مدت سه سال در منطقه محروم بیرجند مشغول به خدمت شد. در سال 1363 با اعزام به منطفه عملیاتی سومار به عنوان قائم مقام فرمانده پشتیبانی جنگ جهاد سازندگی خراسان مستفر در سومار در منطقه جنگی مشغول به کار شد. سپس در سال 1364 به جهاد سازندگی اصفهان منتقل گردید و در کمیته کشاورزی مشغول به فعالیت شد. پس از بازگشایی دانشگاه ها، برای ادامه تحصیل به دانشگاه رفته و در سال 1367موفق به اخذ مهندسی کشاورزی خود از دانشگاه صنعتی اصفهان گردید. نامبرده سپس در سال 1369 وارد دانشگاه تهران شده و کارشناسی ارشد خود را نیز از آن دانشگاه در رشته اصلاح نباتات اخذ نمود.
در سال 1370 وی به عنوان رییس مرکز آموزش عالی شهید فارسی (آموزشکده فنی شهید فارسی) و همچنین مسول واحد آموزش جهاد سازندگی استان اصفهان مشغول به ادامه خدمت گردید. در این دوران وی منشا تحولات چشمگیری در حوزه آموزش جهاد سازندگی شد. سپس در سال 1374 به عنوان معاون آموزش و تحقیقات جهاد سازندگی و رییس مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان اصفهان منصوب و مدیریت حوزه آموزش و تحقیقات در عرصه کشاورزی استان اصفهان را بر عهده گرفت. پس از دو سال خدمت در این سنگر برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری تخصصی بیوتکنولوژی و به عنوان سرپرست دانشجویان ایرانی به همراه تعدادی از دانشجویان برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری عازم کشور مالزی گردید و پایه گذار ارتباط با کشور مالزی برای ارتقا سطح روابط علمی فی مابین دو کشور گردید.
پس از اخذ دکتری بیوتکنولوژی و بازگشت به کشور مبادرت به بنیانگذاری پژوهشکده بیوتکنولوژی منطقه مرکزی کشور در اصفهان نمود که اولین مجموعه از فناوریهای نوین در استان اصفهان محسوب می شود.با توجه به عملکرد وی، نامبرده به تهران عزیمت نموده و به عنوان ریاست پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاوزی ایران منصوب و منجر به تحولات چشمگیری در حوزه بیوتکنولوژی کشاورزی در ایران در مقایسه با کشورهای منطقه گردیده است.
